Першы раз маёнтак Дольцы згадваецца ў дакументах ВКЛ у сувязі з судовым выракам, што быў вынесены паміж 1463 і 1476 гадамі. Гаворка ў ім ідзе аб падводнай павіннасці, накладзенай на вёску Дольцы ў тыя часы. У Дольцах “адмена была давана”, г.зн. сяляне павіннны былі за свой кошт змяняць коней, на якіх ехалі полацкія ганцы, пасланцы па дзяржаўных і гандлёвых справах з Полацка, мабыць, на захад, да Вільні.
Далецкія людзі названы “людзьмі царкоўнымі”, “з вековъ люди владычыны”. Гэта значыць, што вёскі маёнтка належалі да полацкага архіепіскапа. Больш падрабязней аб гэтым можна даведацца з іншых полацкіх грамат.
№153 — [Около 1463 г. мая 20 — 1476 г. декабря 31] — Приговор суда [пол. воеводы] Олехна Судимонтовича по тяжбе между жителями сёл Долец и Судиловичей о выполнении подводной повинности
Наместник полоцкий Станислав Глебович «покладал перед нами листъ сүдовыи п(а)на | Ѡлехновъ Сүдимонътовича, што жъ панъ Ѡлехно сүдилъ тых людеи его церъков|ныхъ долчанъ з нашими люд(ь)ми, зъ сүдиловцы, ү подводы в тотъ часъ, какъ ѡтца | нашого, короля его м(и)л(о)сти, Полтескъ деръжалъ, и в томъ листу пана Ѡлехнове стоить, | што жъ то з вековъ люди владычыны».
№312 — [1492 г. июля 26 — 1506 г. августа 19] — Жалованный лист вел. кн. лит. Александра на освобождение жителей с. Долец Полоцкого пов. от подводной повинности
…нижли им дол(ь)чане, люди влады|ки полоцкого, в селе своем ѡтмены не дають, а ѡни ма ють на то листы г(оспо)д(а)реи их м(и)л(о)сти, славнои памети коро|ля Александра и короля Жыкгимонта, иж бы им в долъ|чанехъ ѡтмена была давана.
Полоцкие грамоты XIII — начала XVI в. Том I, II. М.: Русский фонд содействия образованию и науке, 2015. / ISBN 978-5-91244-137-0, ISBN 978-5-91244-136-3