Category: Гісторыя

1654-1667. Патоп

XVII стагоддзе для ВКЛ і, асабліва, Полаччыны – мабыць, самае крывавае за ўсю гісторыю яго існавання.

У канцы 1618 года – праз 26 гадоў пасля Лівонскай вайны – адбылося падпісанне Дэулінскага перамір’я, якое стала вынікам пахода войска Рэчы Паспалітай …

1741-1832. Апіяршчына

Яшчэ ў 60-х гадах мінулага стагоддзя жыхары Старыны называлі мясцовасць на захад ад Старыны “Апіяршчынай”. Ніякай вёскі з такой назвай там не было. Адкуль паходзіла назва “Апіяршчына”, ніхто не ведаў.

Ключ да гэтай загадкі можна знайсці ва ўспамінах Яна Іосіфавіча …

1618. Інвентар Іасафата Кунцэвіча. Дольцы Літоўскія. Старына

Наступным полацкім архіепіскапам пасля  Гедэона Бральніцкага стаў у 1618 годзе Іасафат Кунцэвіч – постаць яскравая, супярэчлівая і трагічная. Ён быў апантаным прыхільнікам уніі і прыкладаў усе намаганні, каб дамагчыся распаўсюджвання уніі ў Беларусі і атрымання поўнага кантролю над былымі праваслаўнымі …

1476. Падводная павіннасць. Першыя згадкі пра Дольцы

Першы раз маёнтак Дольцы згадваецца ў дакументах ВКЛ у сувязі з судовым выракам, што быў вынесены паміж 1463 і 1476 гадамі. Гаворка ў ім ідзе аб падводнай павіннасці, накладзенай на вёску Дольцы ў тыя часы. У Дольцах “адмена была давана”, …

1601. Берасцейская унія і першыя старынскія прозвішчы

Пасля няўдалай спробы стварэння інвентара Дольцаў і Весніцка ў 1588 годзе, больш паспяховым адбыўся захад шляхціча Абрама Бядрыцкага – інвентар для архіепіскапа Гедэона Бральніцкага адразу пасля смерці папярэдняга архіепіскапа Германа Загорскага у 1601 годзе.

Дарэчы, Герман Загорскі – першы полацкі …

1588. Полацкія казакі

Па смерці архіепіскапа Феафана (Багдана Рыпінскага) ў жніўні 1588 года, полацкім архіепіскапам стаў Афанасій Цярлецкі. Для новага ўладыкі быў злажан вопіс усіх архіепіскапскіх маёнткаў у Полацкім павеце. Шляхціц Фёдар Гадэбскі з некалькімі памагатымі паехаў да вёсак, належачых архіепіскапіі, каб зрабіць …

1579 – Вяртанне Полацка

Пасля захопу Маскоўскай дзяржавай Полацка, некалькі гадоў межы Полацкага павета паміж Масквой і ВКЛ не былі дакладна вызначаны. Масква прэтэндавала на амаль усю тэрыторыю павета – на захадзе да самай Бярэзіны – яна падзяляла гістарычныя Русь і Літву, – бо …

1563-1579. Полацк пад уладай Івана IV. Большие Дольцы

У 1559 годзе ВКЛ уступіла ў вайну на баку Лівонскага ордэна супраць Маскоўскай дзяржавы. У 1563 годзе войска Івана IV аблажыла Полацк і праз два тыдні горад здаўся, не атрымаўшы дапамогі ад войска ВКЛ. Да 1579 года, калі горад быў …

Полацкая рэвізія 1552 года

Дворъ владычын в замку.

К тому двору село Весьницкое а Путилковъское. В тыхъ двухъ селах люди дей отчычов дымов сорок, которые к тому двору замко­вому по неделямъ на перемену служатъ, крылошаномъ Софейским дани даютъ десеть пудов меду и пятьдесятъ …

1499-1502. Вялікая спрэчка за Вялікія Дольцы

На прыканцы XV – пачатку XVI стагоддзя Дольцы сталі прадметам доўгай судовай цяжбы паміж полацкім уладыкай (архіепіскапам) Лукой і крылашанамі Сафійскага сабора г. Полацка (месцічы Полацка, якія былі патронамі сабора) за права валодання вёскамі Дольцы, Весніцк і Пуцілкавічы.

З полацкіх …